Pigion y Dysgwyr 4ydd Rhagfyr 2020

Pigion: Highlights for Welsh Learners

"S'mae... Dych chi'n gwrando ar Pigion - podlediad wythnosol Radio Cymru i'r rhai sy'n dysgu ac sydd wedi dysgu Cymraeg. Tomos Morse dw i, ac i ddechrau'r wythnos yma … "

ALED HUGHES - RHYS AB OWEN Mae na lawer o bobl yn credu mai rhywbeth newydd yw clywed Cymraeg yn cael ei siarad mewn rhannau o Gaerdydd. Ond mae llyfr Owen John Thomas, The Welsh Language in Cardiff : A history of survival yn dangos bod yr iaith wedi bod yn fyw iawn mewn sawl ardal o’r ddinas yn y gorffennol. Daeth mab yr awdur, Rhys ab Owen, i sgwrsio am y llyfr gydag Aled Hughes a dyma i chi flas ar y sgwrs…

Y bedwaredd ganrif ar bymtheg - 19th Century Enghreifftiau - Examples

Y mwyafrif llethol - The vast majority

Cyfrifiad - Census

Yn fanteisiol iawn - Very advantageous

Delwedd - Image

Canrif yn ddiweddarach - A century later

Tu fas - Outside

Y dystiolaeth - The evidence

Yr Eglwys Newydd - Whitchurch

FFION EMYR - SANDRA LLAN Ychydig o hanes y Gymraeg yng Nghaerdydd yn fan’na ar raglen Aled Hughes. Mae gan Ffion Emyr raglen newydd nos Wener ar Radio Cymru, a phob wythnos mae hi’n mynd i ofyn “pwy sy’n gwneud y coctel gorau yng Nghymru?” . Sandra Llan oedd ei gwestai cyntaf….

Mi fydd gynnon ni - Bydd gyda ni

Hyd yn oed - Even

Brifo - Anafu

Nei di’m cofio - Wnei di ddim cofio

TRYSTAN AC EMMA - JOHN PRITCHARD Hanes coctels peryglus Llanberis oedd hwnna ar raglen Ffion Emyr. Wel gwnaeth tîm pêl-droed Cymru yn dda yn y gêmau diweddar yn Nghwpan y Cenhedloedd ac ennill dyrchafiad i Grŵp A yn y gystadleuaeth. Ond oeddech chi’n gwybod bod yna dîm Pêl-droed Cerdded Cymru hefyd, a bod y tîm wedi ennill Cwpan y Byd? Beth yn union ydy Pêl-droed Cerdded? Dyna un o gwestiynau Trystan Ellis Morris ac Emma Walford i John Pritchard o Ynys Môn sy’n chwarae Pêl-droed Cerdded dros Gymru...

Cwpan y Cenhedloedd - Nations Cup

Dyrchafiad - Promotion

Pencampwr o fri - A renowned champion

Yr un rheolau - The same rules

Arferol - Usual

Pwyslais - Emphasis

Yn dda i ddim - No good

Dw i’n dychmygu - I imagine

GWNEUD BYWYD YN HAWS - GWENNO ROBERTS John Pritchard, un o sêr tîm Pêl-droed Cerdded Cymru oedd hwnna’n siarad gyda Trystan ac Emma ar eu rhaglen newydd sbon bob bore Gwener am 9. Mae Gwenno Roberts wedi dechrau cwmni codi pwysau o’r enw Vulcanna Fit ac yn ystod rhaglen gynta y gyfres newydd ‘Gwneud Bywyd yn Haws’ gofynnodd Hannah Hopwood iddi hi pam yr enw Vulcanna?

Codi pwysau - Weightlifting

Edmygu - To admire

Ysbrydoliaeth - Inspiration

Ofnadwy o ddewr - Terribly brave

Mewn oes - In an age

Dyletswyddau - Duties

Ymgyrchu - To campaign

Prydferth - Beautiful

Noeth luniau - Nude portraits

Penodol - Specific

POST CYNTAF - ANT A DEC Wel dyna sgwrs aeth â ni o godi pwysau i Vulcanna i Michelangelo ac i golli pwysau, diddorol on’d ife? Os ydych chi’n un o’r MILIYNAU sy’n gwylio I’m a Celeb sy’n cael ei ffilmio yng Nghastell Gwrych ger Abergele, byddwch chi wedi clywed Ant a Dec yn siarad ychydig o Gymraeg. Cafodd Dylan Jones air gyda’u tiwtor Garffild Lewis ar y Post Cyntaf....

Y gyfres The series

Darlledu - Broadcast

Cyflwynwyr - Presenters

Llais cyfarwydd - A familiar voice

Ynganu - Pronunciation

Cywair - Register (of language)

Ymddiriedolaeth - Trust

Ymgynghorwyr - Consultants

Tîm cynhyrchu - Production team

Agwedd - Attitude

SIOE FRECWAST - CARYL A DAF Ac arhoswn ni gyda I’m a Celeb am y clip ola. Un sy’n byw yn agos iawn at Gastell Gwrych ydy Sian Rees a gofynnodd Caryl a Dafydd iddi hi sut ymateb sy wedi bod yn yr ardal i’r gyfres.. Ymateb - Response

Pwnc trafod - Talking point

Arferiad - A habit

Hyd y gwela i - As far as I can see

Yn eu hoed a’u hamser - Of a certain age

Byrlymu - Buzzing

Rhoi ni ar ben ffordd - Bring us up to date